 |
| mat.pras. |
Mirosław Jasiński to współtwórca Niezależnego Zrzeszenia Studentów na Uniwersytecie Wrocławskim, inicjator podziemnego ruchu Solidarności Polsko-Czechosłowackiej, późniejszy dyrektor Instytutu Polskiego w Pradze, autor filmów dokumentalnych: Gry leśne, uliczne i piwniczne oraz Czechy po pięciu latach.
Film zabiera widzów z powrotem w wir wydarzeń przełomu ostatnich dekad XX wieku, które wyznaczyły teraźniejszość Polski, Węgier, Czech i Słowacji. Okazuje się bowiem, że choć wybory kontraktowe odbyły się w Polsce 4 czerwca 1989 r., wojska radzieckie stacjonowały na terenie naszego kraju jeszcze do roku 1993. W pozostałych państwach były one obecne jeszcze do wczesnych lat 90.
Będący naocznym świadkiem tamtych zdarzeń Jasiński, pragnie poprzez film uświadomić widzowi, że proces wyzwalania Polski spod ucisku nieprzyjaznego systemu nie zakończył się na roku 1989, ani bynajmniej na wyborach prezydenckich w 1990 r. Podkreśla fatalne położenie naszego kraju zaraz po rosyjskim puczu Janajewa w 1991 r., który zbiegł się w czasie z finalizowaniem negocjacji w sprawie wyprowadzania wojsk radzieckich z Polski. Jasiński, choć przyznawszy podczas debaty, że woli unikać gdybania nad biegiem historii, podkreślił jak wiele trudu należało włożyć w rozmowy z Sowietami i jak mnóstwo szczęścia przydarzyło się w tym czasie Polakom, nad którym wisiała ewidentna groźba ponownego wtargnięcia żołnierzy radzieckich na polskie ulice.
Choć odrobinę chaotyczny i niedopracowany technicznie film, jest zapisem ważnych dla kraju wydarzeń, do których być może nie każdy widz miał szansę do tej pory dotrzeć. Tytuł obrazu sugeruje widzowi krnąbrność Europy Środkowej, jej determinację i czekaną z wytęsknieniem ucieczkę ku swobodzie. Niekwestionowanym bohaterem przełomu dekad staje się dla widza, być może wcześniej nieznany, prezydent Świdnicy Jacek Drobny. Samorządowy działacz z wielkim zdecydowaniem wycofywał na własną rękę żołnierzy radzieckich ze swojego miasta i nie zamierzał opóźniać kompletnego wyzwolenia kraju ani o chwilę dłużej, podczas gdy na centralnych szczeblach dopiero debatowano nad ewentualnym pozbywaniem się wojsk ZSRR z Polski. Europa Środkowa idzie na wolność z pewnością podkreśla rolę amatorów i niedoświadczonych polityków w procesach negocjowania z Sowietami i raz jeszcze przypomina widzowi sztandarowe postaci tamtego okresu oraz ich wielki wkład w kształtowanie nowoczesnej historii Polski.
Europa Środkowa idzie na wolność
Polska, 2012, 90'
reż. i scen. Mirosław Jasiński, współpr. Narodowe Centrum Kultury, Ośrodek Pamięć i Przyszłość, Europejska Sieć Pamięci i Solidarność, wyst. Jan Krzysztof Bielecki, Grzegorz Kostrzewa-Zorbas, Jan Rydel, Vaclav Havel, Lech Wałęsa i inni.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz