... bo od kaszy boli brzuch, a od grochu człowiek zdrów

Źródło: theselfhelphipster.com

Kipi kasza, kipi groch.
Lepsza kasza niż ten groch.
Bo od grochu boli brzuch, 
A od kaszy człowiek zdrów!

Tego wierszyka z pewnością nie śpiewała w dzieciństwie swojemu synowi Tomowi Francis Kenter. Bohaterka filmu Na surowo (reż. Anneloek Sollart, 2012) postanowiła w pewnym momencie swojego życia przejść na witarianizm. Francis zaczęła jeść jedynie to, co surowe, wykluczając z codziennego menu gotowane warzywa, mięso oraz jakikolwiek nabiał. Swoją filozofię odżywiania przekazała także synowi Tomowi, któremu według pediatrów może to niezwykle zaszkodzić i spowodować, że chłopiec dosłownie zatrzyma się w rozwoju.

Witarianizm to "przede wszystkim na wykluczeniu produktów przetworzonych oraz pochodzenia zwierzęcego. Posiłki przyrządza się ze świeżych owoców, warzyw, nasion, orzechów i ziół, zwłaszcza tych, które mają wysoki potencjał energetyczny. Dzięki temu dieta witariańska jest w 100 procentach naturalna, niskotłuszczowa, bezglutenowa i niskosolna. Druga podstawowa zasada jest dość zaskakująca – żadnego pieczenia, smażenia, gotowania, wędzenia. Posiłki są spożywane na zimno albo podgrzewane maksymalnie do temperatury 42 stopni Celsjusza."

                                                              - Krzysztof Boczek, Na czym polega witarianizm, Zwierciadło.pl

Pomysł na nakręcenie filmu o nietypowej rodzinie przyszedł podczas wspólnego grillowania reżyserki ze znajomymi. Zaczęto wtedy zastanawiać się nad tym jak niezdrowe jest jedzenie, które właśnie tak ze smakiem pałaszują. Od słowa do słowa przeszli do tematu Toma, który poruszyła jedna z koleżanek Sollart, a z którego problemem spotkała się prowadząc jedne ze szkolnych zajęć.

Sprawa Francis wywołała swojego czasu w holenderskich mediach nie lada wrzawę. Po tym jak Tom udał się do jednego z pediatrów, a ten określił jego stan zdrowia jako pozostawiający niezwykle wiele do życzenia, kobietę oskarżono o znęcanie się nad dzieckiem i jego wysoce niebezpieczne zaniedbywanie. Lekarze zaalarmowali, że dieta Toma jest zbyt uboga w kalorie, aby ten mógł w przyszłości osiągnąć prawidłowy wzrost i wagę. Francis pozostała jednak niewzruszona na te argumenty i dalej kontynuowała odżywianie syna w ten sam sposób. Sprawa została zgłoszona do opieki społecznej, a następnie skierowano ją do sądu. Tam kobieta broniła swojego stanowiska twierdząc, że lekarze nie mają racji, mówiąc, że krzywa wzrostu Toma jest taka sama jak w przypadku niedożywionych afrykańskich dzieci. Francis wyraźnie stwierdziła, że poprzez spożywanie mięsa i nabiału współcześni ludzie są o wiele wyżsi niż powinni być, a dieta Toma jest absolutnie wolna od jakichkolwiek nienaturalnych i niezdrowych składników, a on sam spożywa regularnie nasiona chia, które zawierają 12 razy lepiej wchłaniający się w organizm wapń, niż ten, który znajduje się nabiale.

Francis ze swoim synem Tomem (www.volkskrant.nl)

Na surowo jest filmem wysoce kontrowersyjnym tematycznie i podczas jego oglądania z pewnością nie raz złapiemy się za głowę. Tym, którzy spożywają na co dzień praktycznie wszystko, co mają pod nosem naprawdę trudno będzie przyjąć postać Francis za realistyczną. Tym bardziej stanie się to niepojęte, gdy dostrzeżemy, że Francis jest otwarta jedynie na stanowiska i uwagi, które potwierdzają jej światopogląd i konsekwentnie odpiera argumenty pediatrów i sędziów.  Nietrudno jednak zrozumieć oba przedstawione w dokumencie stanowiska - lekarzy specjalistów i wiernej ideałom matki. Są zaprezentowane w sposób obiektywny i całościowy. Temat przedstawiony w filmie jest niezwykle intrygujący i zmuszający do poszukiwań o szczegółach witariańskiej diety. Otwarte zakończenie prowokuje u widza pytania o priorytety Francis i przyszłość dziś 15-letniego Toma.

Rawer
Holandia, 2012, 54'
reż. Anneloek Sollart, edit. Caroline Hoeberechts Uppercut, zdj. Suzan van Steenwijk, Diana Mosterd, muz. Het Paleis van Boem, prod. Simone van der Broe, dystr. Basaltfilm, wyst. Francis Kenter, Tom Kenter